تولید ناخالص داخلی (GDP) - قسمت دوم

زمان میانگین برای مطالعه 6 دقیقه

بروزرسانی: 10 تیر، 1402
نظرات 7

تولید ناخالص داخلی (Gross Domestic Product GDP) مهم‌ترین متغیری است که در تجزیه و تحلیل‌ها و ارزیابی‌های اقتصاد کلان از آن استفاده می‌شود.  این مقاله قسمت دوم از آشنایی با GDP یا تولید ناخالص داخلی میباشد.

این مقاله توسط دانشجوء دانشکده، آقای اسماعیل بلیار نوشته شده است.

 این ویدیو قسمت دوم از آشنایی با GDP یا تولید ناخالص داخلی میباشد.

دانلود ویدئو با کیفیت بالا

دانلود ویدئو با کیفیت پایین

در قسمت دوم به ترتیب با مفاهیم زیر آشنا میشویم.

0 تا ثانیه 1’:52”  این ویدیو: تعریف GDP  و آشنایی با مفهوم ارزش بازاری

 1’:52”تا دقیقه 3’:05” این ویدیو: آشنایی با مفهوم تمامی کالا و خدمات نهایی

3’:05” تا 4’:50” این ویدیو: انواع کالا بر حسب مصرفی و سرمایه ای و واسطه ای

4’:50”  تا 6’:55” این ویدیو:  آشنایی با مفهوم در داخل یک کشور و آشنایی با GNP  و تفاوت آن با GDP

 6’:55” تا 9’:55” این ویدیو:  آشنایی با مفهوم زمانی مشخص در GDP

9’:55” تا 13’:40” این ویدیو:  آشنایی با ارزش افزوده با مثال

13’:40” تا 14’:54” این ویدیو:  آزمون

 

تولید ناخالص داخلی

قسمت دوم

تعریف GDP (Gross Domestic Product)

ارزش بازاری تمام کالا و خدمات نهایی  که در داخل یک کشور در طول یک دوره زمانی مشخص تولید میشود را GDP یا تولید ناخالص داخلی میگویند. حال قصد داریم جز به جز این تعریف را بررسی کنیم.

 

ارزش بازاری:

یعنی قیمت کالا و خدمات در بازار. مثلا طبق شکل زیر یک سیب در بازار یک دلار قیمت گذاری شده و یک پرتقال دو دلار قیمت گذاری شده. جمع جبری ارزش بازاری این بخش سه دلار میباشد.

 کالا و خدماتی که در بازار مبادله نمیشوند، ارزش بازاری ندارند لذا در GDP لحاظ نمیشود. مثلا نگهداری بچه در منزل یا درست کردن مربا در خانه برای مصرف در خانه یا قاچاق مواد مخدر و بازار سیاه جزو GDP محسوب نمیشوند، هر چند اگر یک پرستار برای نگهداری از بچه استخدام شود این خدمت جزو GDP محسوب خواهد شد.

تمام کالا و خدمات نهایی

اجناس فیزیکی مثل ماشین ، تلفن ، فرش ، پرتقال و.... که در یک اقتصاد تولید میشود را کالا میگویند. خدمات یک پرستار، دکتر، معلم ، تعمیرکار و... هم جزو خدمات لحاظ میشود. اما منظور از نهایی چیست. منظور از خدمات و کالای نهایی این است که در تولید یک کالا مثل یخچال، از قطعات فلزی و برقی استفاده میشود که آن قطعات را کالای واسطه ای مینامیم و آن کالاهای واسطه ای را دوباره شماری نمیکنیم و جزو GDP لحاظ نمیکنیم و فقط محصول نهایی که یخچال است را در GDP محاسبه میکنیم. یخچال یک کالا مصرفی بادوام است. در اینجا بد نیست با انواع کالا به صورت مختصر آشنا بشویم.

انواع کالا

  1. کالای مصرفی
  2. کالای سرمایه ای
  3. کالای واسطه ای

 

کالای مصرفی

کالای مصرفی خود میتواند به گروه های بادوام و کم دوام تقسیم شود. مثلا یخچال کالای مصرفی بادوام و نان و میوه کالای مصرفی بی دوام است.

 

کالای سرمایه ای

کالایی است که برای سرمایه گذاری خریداری میشود تا از آن کسب سود کنند. مثلا یخچال یک کالای مصرفی محسوب میشود ولی اگر توسط یک بستنی فروش خریداری شود جزو کالای سرمایه ای محسوب میشود. یا کارخانه داری که تجهیزاتی برای کارخانه خریداری میکند تا با آن دستگاهها محصولی تولید کند، به آن کالای سرمایه ای میگوییم.

 

کالای واسطه ای

کالای واسطه ای به کالایی گفته میشود که در فرایند ساخت یک محصول نهایی استفاده میشود مانند مثال پیشتر گفته شده در ساخت یخچال. قطعات برقی استفاده شده در ساخت یخچال را کالای واسطه ای میگوییم.

 

در داخل یک کشور

در داخل یک کشور یعنی در مرز جغرافیایی یک کشور کالا و خدمات تولید شود. مثلا اگر GDP آمریکا را محاسبه میکنیم و شرکت BMW آلمان در آمریکا یک شعبه تولید خودرو دارد، تولیدات آن کارخانه خارجی هم جزو GDP آمریکا محسوب میشود. البته فروش و درآمد آن شرکت آلمانی در آمریکا جزو GNP (تولید ناخالص ملی) کشور آلمان محسوب میشود.  در اینجا بد نیست با GNP هم آشنا بشویم.

 

GNP (Gross National Product)

تولید ناخالص ملی به ارزش کالا و خدمات تولید شده افراد یک کشور میگویند. فرقی ندارد آن کالا کجا تولید شده باشد. چه داخل مرزهای جغرافیایی کشورش چه خارج از کشورش.

 شکل زیر تفاوت GDP و GNP را به خوبی نمایش میدهد.

زمان مشخص

منظور از زمان مشخص یعنی یک کالا و خدمات در دوره های مشخص و ثابت تولید شده باشد. مثلا دوره های GDP معمولا به صورت فصلی و سالیانه محاسبه میشود. به عنوان مثال در شکل زیر فرایند تولید یک شلوار توضیح داده شده است که این فرایند دو سال طول کشیده است و نمیتوان این را برای GDP یکساله لحاظ کرد و زمانبندی در محاسبه GDP نقش اساسی دارد.

ارزش افزوده (Value Added)

فروش منهای مواد اولیه را ارزش افزوده میگویند.  یعنی به زبان ساده اگر کالایی خریداری شود و بر روی آن کاری اضافی انجام شود و خلق ارزش بکند در نتیجه ارزش آن افزایش می یابد. همانطور که در شکل بالا دیده میشود کشاورز پنبه کاشته و آن را 10 دلار میفروشد. بنگاه دوم پنبه را خریده و آن را تبدیل به نخ کرده و 20 دلار میفروشد و سبب خلق ارزش به مبلغ 10 دلار میشود. شرکت پارچه بافی این نخ ها را به قیمت 20 دلار خریداری کرده و تبدیل به پارچه میکند و به قیمت 50 دلار میفروشد که سبب خلق ارزش به مبلغ 30 دلار میشود. سرآخر شرکت شلوارسازی این پارچه ها را به مبلغ 50 دلار خریده و به مبلغ 100 دلار میفروشد و سبب خلق ارزش افزوده به مبلغ 50 دلار میشود.

در نتیجه 10 دلار کشاورز، 10 دلار نخ ساز، 30 دلار پارچه باف و 50 دلار شلوار ساز ارزش افزوده ایجاد میکنند که جمع جبری این ارزش افزوده 100 دلار میشود. این روش  ارزش افزوده با روش محاسبه GDP از طریق محصول نهایی  که فقط یک شلوار نهایی به مبلغ 100 دلار تولید شده همدیگر را کراس چک میکنند. در زیر دو سوال در مورد ارزش افزوده آمده که در ویدیو پاسخ آن داده شده است.

1- ارزش افزوده برابر است با:

الف- سود

ب- درآمد منهای هزینه تمام شده

ج- ارزش محصول منهای ارزش کالای واسطه ای

د- مزد+ حقوق + بهره + سود

 

2- افزایش کدام یک از موارد زیر باعث افزایش ارزش افزوده نمیشود؟

الف- افزایش دستمزد

ب- افزایش بهره

ج- افزایش مواد اولیه

د- افزایش سود

 

با آنچه تاکنون یاد گرفتیم در قسمت بعدی  توضیحات جالب بیشتری در مورد GDP ارایه خواهیم داد.

 

این مقاله توسط دانشجویان دانشکده ی بازار گروه سرمایه گذاری مهدی رجبی نگارش یافته است و گروه سرمایه گذاری مهدی رجبی نسبت به کلیه ريسك ها، تصمیمات، برداشت ها و اقدامات شما عزیزان، سلب مسئولیت می نماید و مسئولیت یا پاسخی برای معاملات دوستان نخواهد داشت.
در گروه سرمایه گذاری مهدی رجبی دوره های مختلفی وجود دارد که می توان به کتاب بازاریابی در رکود، آموزش مدیریت سرمایه، دوره جامع ارزهای دیجیتال، دوره رایگان آشنایی با ارزهای دیجیتال، دوره معامله گری در بازارهای مالی، آموزش صرافی کوکوین  و تحلیل بازارهای مالی و پیش بینی اقتصاد 1401  اشاره کرد.
مقالات گروه سرمایه گذاری مهدی رجبی در دسته بندی های تحلیل ارز دیجیتال، تحلیل اتریوم، تحلیل آلت کوین ها، تحلیل بیت کوین، تحلیل ریپل، تحلیل دوج کوین است.

نظرات

انتظاری
2 سال پیش
با چیزی که آموزش دیده بودم فرق داشت خیلی بهتر متوجه شدم تشکر از مطالب خوبتان
پاسخ دهی
اسماعیل
2 سال پیش
خوشحالم جناب انتظاری که براتون مفید بوده.
پاسخ دهی
Ehsan
2 سال پیش
هر دو ديدم مرسى از تلاش براى آموزش عالى خسته نباشيد
پاسخ دهی
اسماعیل
2 سال پیش
مرسی آقا احسان. لطف دارین شما
پاسخ دهی
مهدى رجبى
2 سال پیش
اسماعيل جان عالي بود پسر؛ ممنونتم واقعا.
پاسخ دهی
اسماعیل
2 سال پیش
مرسی جناب رجبی عزیز.
اخر شهریور مطالب رو اماده کرده بودم که بخاطر مشکلات اون موقع و دلسردی دستمون به تکميل نمیرفت.
پاسخ دهی
مهدی رجبی
2 سال پیش
ای جانم.... میفهمم...
عالی بود پسر، باز هم ممنونم.
پاسخ دهی
;